Kỹ thuật canh tác cây chanh dây bền vững

Chanh dây (hay còn gọi là lạc tiên, passion fruit) là cây trồng đang được mở rộng mạnh ở Tây Nguyên và nhiều tỉnh miền núi do hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, cây cũng dễ bị thoái hóa, sâu bệnh nhiều nếu canh tác không hợp lý. Việc áp dụng kỹ thuật canh tác bền vững giúp cây cho năng suất ổn định, tuổi thọ vườn dài hơn và giảm rủi ro cho nông dân.

1. Chọn giống và chuẩn bị đất

• Giống: Hiện nay phổ biến nhất là giống chanh dây tím Đài Loan và giống chanh dây vàng (chịu nhiệt tốt hơn). Bà con nên chọn giống sạch bệnh, có nguồn gốc rõ ràng từ các cơ sở uy tín.

• Đất trồng: Chanh dây ưa đất đỏ bazan, đất thịt nhẹ, tơi xốp, thoát nước tốt, pH từ 5,5–6,5. Những vùng đất thấp cần làm mô hoặc luống cao để hạn chế úng.

• Làm đất: Cày sâu 40–50 cm, bón lót phân chuồng hoai mục kết hợp vôi bột khử trùng đất.

Hình: hình ảnh giống chanh dây tím và vàng

2. Thiết kế vườn và trồng cây

• Mật độ: 2,5 x 3 m hoặc 3 x 3 m, trung bình 1.000–1.300 cây/ha.

• Trụ giàn: Dùng trụ bê tông hoặc trụ gỗ chắc chắn, cao khoảng 2 m. Trên giàn căng dây thép hoặc cáp để dây leo và phân bố tán đều.

• Trồng cây: Đặt cây con vào giữa hố, lấp đất kín bầu, nén chặt gốc và tưới đẫm nước.

Hình: Giàn chanh dây chuẩn, cây leo đều, xanh tốt

3. Chăm sóc cây chanh dây

• Tưới nước: Chanh dây cần ẩm thường xuyên, nhất là giai đoạn ra hoa – đậu quả. Hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun mưa dưới tán rất phù hợp.

• Bón phân:

  • Giai đoạn kiến thiết: Bón lót phân hữu cơ + NPK cân đối (N:P:K = 2:1:2).

  • Giai đoạn kinh doanh: Ưu tiên Kali và Lân để tăng chất lượng quả. Bổ sung trung – vi lượng (Mg, Bo, Zn) giúp quả bóng đẹp, hạn chế rụng.

  • Khuyến khích sử dụng phân hữu cơ vi sinh để cải tạo đất, giúp cây bền hơn.

• Tỉa cành, tạo tán: Thường xuyên tỉa bỏ cành già, sâu bệnh, giữ 3–4 cành chính khỏe mạnh leo giàn. Sau mỗi vụ nên cắt tỉa mạnh để tái tạo lộc mới.

4. Quản lý sâu bệnh hại

Chanh dây dễ bị nhiều bệnh nguy hiểm nếu không chăm sóc đúng cách:

• Bệnh héo rũ, thối rễ (do nấm Fusarium, Pythium): Cây héo vàng, chết nhanh. Biện pháp: Trồng trên đất cao ráo, bón Trichoderma định kỳ, thoát nước tốt.

• Bệnh virus (khảm lá, xoăn ngọn): Do côn trùng chích hút truyền. Biện pháp: Trồng giống sạch bệnh, kiểm soát rầy rệp, nhổ bỏ cây bệnh sớm.

• Sâu hại: Bọ trĩ, rệp sáp, sâu ăn lá gây hại hoa và quả. Biện pháp: Luân phiên thuốc sinh học (gốc Abamectin, Emamectin), kết hợp biện pháp sinh học (dùng thiên địch).

Hình: Lá chanh dây bị khảm virus

5. Thu hoạch và bảo quản

• Sau trồng khoảng 6–8 tháng, cây bắt đầu cho thu hoạch.

• Quả chín khi vỏ tím hoặc vàng đều, có mùi thơm đặc trưng, trọng lượng trung bình 80–120 g/quả.

• Thu hái nhẹ tay, tránh dập nát. Sau khi thu hoạch nên phân loại, đóng gói trong sọt nhựa, bảo quản nơi thoáng mát.

6. Lưu ý để canh tác bền vững

• Không trồng chanh dây liên tục nhiều vụ trên cùng một diện tích, nên luân canh với cây họ đậu hoặc cây ngắn ngày khác.

• Hạn chế lạm dụng phân hóa học và thuốc BVTV, tăng cường sử dụng chế phẩm sinh học, phân hữu cơ.

• Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm sâu bệnh, xử lý kịp thời.

✅ Áp dụng đồng bộ các biện pháp trên, vườn chanh dây sẽ sinh trưởng khỏe mạnh, cho năng suất cao, chất lượng quả đạt chuẩn xuất khẩu và mang lại lợi nhuận bền vững cho bà con.

Xem thêm các bài viết kỹ thuật cây trồng: TẠI ĐÂY

Xem thêm các sản phẩm của Asahi Nhật Bản: TẠI ĐÂY

Hotline: 0944 53 2255

Email: asahijapan2024@gmail.com