Sầu riêng méo bị trái là nỗi lo lớn của bà con trồng sầu riêng sau khi đậu trái. Bởi trái méo sẽ làm giảm chất lượng trái, mẫu mã sản phẩm khiến trái sầu riêng bị tụt giảm giá trị nghiêm trọng không xuất khẩu được. Trong bài viết này, mời bà con cùng Vật tư Nông Nghiệp Bích Trâm tìm hiểu chi tiết hơn về hiện tượng méo, giật trái trên trái sầu riêng nhé!
Những nguyên nhân chính:
– Đầu tiên là yếu tố Canxi Bo
Như chúng ta đã biết, khả năng di động của Canxi và Bo trong cây rất kém, nghĩa là không có hiện tượng di chuyển dinh dưỡng từ cơ quan thừa đến cơ quan thiếu. Canxi, Bo được hấp thụ ở cơ quan nào thì sẽ được dự trữ cố định ở vị trí đó. Giai đoạn cây ra hoa luôn luôn kèm theo chồi non, việc nuôi chồi non kèm hoa là khi các tế bào trong cây phát triển và tăng trưởng nhiều vì vậy cây rất cần Canxi Bo. Nó là yếu tố quan trọng trong quá trình phân chia tế bào. Vi lượng Bo tăng khả năng thụ phấn, đặc biệt quan trọng cho sức sống của phấn hoa, thúc đẩy quá trình phân hóa mầm hoa và thụ phấn từ đó tăng tỉ lệ đậu trái, chống rụng trái non, chống móp méo trái. Vì vậy nguyên nhân chính của méo trái thường do trái non thiếu hụt canxi-bo cho nên ngoài dặm bón các dòng phân có chưa canxi bo cao khi đưa hoa ra, nông dân hay dùng thêm biện pháp tiết kiệm là phun chớp bông, trái non nhằm cung cấp canxi-bo kịp thời. Các quan sát thiếu canxi bo là: khi lá già đủ canxi thì có gân nổi rõ, trời nắng sẽ héo ít hơn lá thiếu Canxi. Biểu hiện thiếu Canxi chủ yếu ở lá non. Lá non thiếu canxi mỏng, cháy rìa, đọt còi cọc không cứng cáp. Lá thiếu Bo thường mỏng. Lá thiếu canxi bo khi gần lụa hay có những đốm vàng loang loang như mỡ gà nhìn vằn vện như da cọp nhưng nhìn kỹ mới thấy. Trên thị trường có rất nhiều dòng canxi bo nhưng cũng nhiều loại phun vào rất kém, nếu phun mà các dấu hiệu kể trên khắc phục tốt thì đó mới là sản phẩm tin dùng.
– Thời tiết bất lợi (mưa nhiều sau xả nhụy là một ví dụ)
Thời tiết bất lợi cũng làm cây thiếu dinh dưỡng mặc dù gốc đã bón đủ. Trường hợp này cây không thiếu phân tại gốc nhưng rễ tạm thời không hút đưa lên được do bộ rễ mưa nhiều, no nước, để bảo vệ mình bộ rễ sẽ như ngưng hoạt động vì vậy cây rất khó hấp thu dinh dưỡng dẫn đến thiếu hụt cả canxi bo và dinh dưỡng làm méo trái. Nên chọn giải pháp phun hỗ trợ khi thời tiết bất lợi vì sau mưa nhiều, cần phải thêm vài ngày để đất trở về trạng thái dễ dàng cho rễ hoạt động gây thiếu hụt phân tạm thời.
– Khi ra hoa và chồi non bung nhiều cũng dẫn tới việc cơi đọt cạnh tranh dinh dưỡng với hoa, nếu không bổ sung kịp thời thì có thể làm cho trái thiếu dinh dưỡng sau khi đậu quả dẫn tới méo trái
Trái chùm nhiều trái cũng làm trái dễ bị méo do cạnh tranh dinh dưỡng giữa các trái, việc tuyển bỏ trái sớm của các chùm trái cũng làm giảm nhiều khả năng trái méo, lệch tâm. Nên phun các dòng phân làm nhanh già lá để tránh cạnh tranh dinh dưỡng giữa lá ngọn và hoa trái non thì quả đậu đạt hơn và ít méo vẹo trái.
– Áp dụng các biện pháp xử lý ra hoa quá mức nhằm ép cây hình thành mầm hoa cũng làm cây suy không phục hồi kịp, nhiều trường hợp cây không suy nhưng tính ức chế của cây vẫn còn con khi chúng ta xử lý ra hoa vẫn còn, cây chưa điều hoa được sinh trưởng dẫn tới trái non thiếu dinh dưỡng, méo trái, vì vậy có trường hợp nhà vườn bàn nhau phun chút chất kích thích sinh trưởng trái đậu đẹp và đẹp hơn.
Về sử dụng thuốc sâu và thuốc nấm: do nhiều nhà vườn không để ý, việc dùng thuốc “nóng” giai đoạn sau xả nhụy cũng dễ làm trái bị như “bỏng” da non và méo trái.
Thụ phấn không đạt yêu cầu cũng làm méo giật trái.
Ngoài ra còn có nguyên nhân khá ít ai quan tâm là nước tưới: khi trái non mới hình thành, các mô tế bào trái được phân chia với số lượng rất lớn để hình thành vỏ trái và phân chia đều cho các trái trong chùm trái. Khi này quả bắt đầu quá trình hình thành vỏ nhưng dù sự phân chia mô tế bào quả dù nhiều nhưng quả vẫn lớn rất chậm do chỉ mới giai đoạn phân chia tế bào nhưng chưa lớn lên ở lớp vỏ. Vỏ của quả được dinh dưỡng từ cuốn dẫn vào chia đều vào các vị trí trên quả.
Giai đoạn này dinh dưỡng vào nhanh quá thì sẽ có vùng da vỏ quả tiếp thu cao, vùng tiếp thu ít và dẫn đến bên nhiều bên ít gây vẹo quả, giật méo. Có nơi không tiếp nhận đủ da vỏ chai teo hẳn luôn mà không phát triển (thường bị ở khu gần cuống quả). Nếu tưới ít cho cây phát chậm lại thì dinh dưỡng vào quả chậm, quả có thời gian vừa kiến thiết vừa lớn sẽ phân chia dinh dưỡng bù trừ nhau giữa các khu vực của vỏ của trái và giữa các trái trong chùm đều hơn, ít bị vẹo trái hơn. Vì vậy giai đoạn này tưới nhiều hay ít rất quan trọng, ít quá cũng không ok mà nhiều quá thì cũng bất lợi cho điều này.
Khi thiếu hụt hoặc không hợp lý các yếu tố trên thì có thể phun bù không? Về lý thuyết chúng ta hay nghe phun bón bổ sung, nhưng sự thật thì để chỉnh mã trái tròn, đẹp, nở hộc, đẹp gai này kia thì làm có thể ok, nhưng khi trái đã méo, cong vẹo thì thua, không thể cân chỉnh lại được. Việc này cần chuẩn bị trước vì cây cần có một nguồn dữ trữ, để khi cần cây sẽ điều tiết sử dụng. Vì vậy, các khắc phục tốt nhất là nên chuẩn bị trước về điều này.
Nguồn: Lê Ngọc Trác